Thật ra đầu óc chỉ là một công cụ, nó không biết phân biệt tốt xấu như thế nào mà chỉ phản ứng từ thói quen.

Ðầu óc là gì? Ðầu óc không là gì cả ngoại trừ nó là một thứ công cụ tương tự như một máy thu. Mình thu cái gì vào thì khi bấm nút nó sẽ phát ra y như vậy. Cho nên tuyệt đối đừng nghe lời của dụng cụ này. 

Ðối với những người bị thói quen điều khiển thì đời sống của họ thật là nhàm chán vì cả ngày chỉ làm những công chuyện thường nhật. Những khuôn mẫu thói quen này tích trữ trong đầu óc, vậy mà chúng ta lầm lẫn giữa đầu óc với Trí Huệ của chính mình, khiến chúng ta không có cách nào nhận ra được con người thật của mình mà thôi.

Cho dù chúng ta là người Mỹ, người Trung Hoa, người Pháp hay bất cứ người nước nào, Tự Tánh của chúng ta đều giống như nhau. Bản Tánh nguyên thủy hiện hữu trước khi chúng ta bắt đầu tập những thói quen ở thế giới này… Bản Tánh đó là con người thật hay Chân Ngã của chúng ta. 

Và chúng ta đã trở nên khác đi sau khi làm theo những thói quen tập quán hành động thường nhật của mình, rồi tin rằng mình là người như vậy… nhưng thật ra đó không phải là mình. 

Thật ra, con người ấy được tạo ra dưới ảnh hưởng của lề lối, phong tục, bởi những ham muốn ở đời, bởi những nhu cầu về thể xác; đó không phải là Chân Ngã.

Người tu hành đều được khuyên là tốt nhất hãy nghe theo lời Ngài bên trong, thay vì nghe theo thói quen, đầu óc của mình. 

Càng nghe lời đầu óc của mình bao nhiêu thì chúng ta càng bị nó mê muội, không sao thoát ra được. Nếu không cẩn thận thì cả đời mình sẽ rất là nhàm chán, không khác chi một cục đá vậy. Mỗi ngày nếu chúng ta đều sống như vậy, nghĩ như vậy, với cùng những tục lệ đó, hành động đó, thì không có chút Trí Huệ nào cả…

Muốn có Trí Huệ cao thì chúng ta phải đem Trí Huệ ra ứng dụng một cách thực tiễn. Nếu chúng ta không mau mau nhận thức ra được Tự Tánh độc lập của mình và biết rằng nó hoàn toàn tự do, không lệ thuộc vào bất cứ một thứ gì, thì chúng ta sẽ rơi vào sự điều khiển do thói quen của đầu óc. 

Rồi chúng ta sẽ bỏ sức lực và sự chú ý của mình vào những mẫu hành vi đã hình thành từ thói quen. Sự chú ý đó mang một lực lượng mạnh mẽ, rồi một khi đã hòa với nhiều mẫu hình này, nó sẽ đóng thành khuôn. Tất cả những khuynh hướng này sẽ hợp lại với nhau thành một họa đồ nào đó, rồi kỳ sau đầu thai lại chúng ta sẽ hành động gần giống y như vậy, cộng thêm những cử chỉ hành vi mới tạo ra… Và cứ như vậy, chúng ta không cách nào thoát ra khỏi những khuôn mẫu đã định sẵn được.

Cho nên có những lúc chúng ta không biết mình là con người như thế nào. Hôm nay vui nhưng ngày mai lại buồn, hôm nay thấy tốt nhưng ngày mai lại thấy tệ, chúng ta không thể làm chủ được chính mình; không thể quyết định cho chính mình được, tất cả chỉ vì mình đã bị điều khiển bởi thói quen của đầu óc. 

Ðầu óc chẳng qua chỉ sưu tập của những khuôn mẫu này; thành ra muốn sửa mình, trước hết chúng ta cần phải thay đổi lề lối hành động theo truyền thống đầu óc của mình.

Thật ra, cá nhân vốn không hiện hữu. Chúng ta từ cùng một lực lượng mà ra, lực lượng này dùng một số công cụ nào đó để thể nghiệm và học hỏi. Nhưng chúng ta lại tưởng những bài học này là mình rồi đóng khuôn năng lực vĩ đại của mình lại, do đó tự mình đã giới hạn chính mình rồi để con người thật của mình chịu sự cai quản, khống trị của thói quen đó, rồi từ đó ra lệnh cho lực lượng vạn năng của mình lúc nào làm chuyện này, lúc nào làm chuyện nọ… Lực lượng này đâu cần phải làm mấy chuyện đó, nhưng nó làm vì đang bị đầu óc của mình điều khiển mà thôi…

Vì vậy, chúng ta hãy tự nhiên hoàn thiện mình trong Ánh Sáng và Âm Thanh; tự nhiên Thiền và Sống Thiền thì đời sống của chúng ta sẽ vượt lên trên sự điều khiển theo thói quen của đầu óc và sự điều phối của luật nhân quả. Được như vậy, chúng ta mới gần Ngài nhiều hơn và nhiều hơn nữa…

Đồng Tịnh Giác