Tôi nhớ khoảng chục năm về trước đâu có thế, đi chùa chỉ đặt lễ một vài nơi rồi thong thả đi vãn cảnh chùa. Chứ mấy năm gần đây, cứ người nọ theo người kia tay cầm một nắm tiền lẻ 500đ, 1.000đ… đến chỗ nào cũng thấy đặt lễ. Có lẽ một phần là do tâm lý đám đông, thấy người nọ đặt, mình không có lại không yên tâm. Mà có tốn gì, năm mươi nghìn đổi được mấy chục tờ 500đ, tha hồ mà rải. Vừa chả tốn mấy mà lại được cái tâm lý thoải mái, thấy mình oai, được phân phát tiền khắp nơi.

 

 

Tôi thấy một trong những nguyên nhân nữa cũng là do từ phía nhà chùa. Ai lại vào chùa mà hòm công đức đặt nhan nhản khắp nơi. Mỗi gian thờ có tới 4 – 5 cái hòm công đức. Nên đặt chỗ này chỗ kia không có lại áy náy. Thế nên giải pháp hay nhất là đặt tiền lẻ. Có lần đi chùa Bái Đính, chỗ đặt cái chuông khổng lồ, người dân ném tiền xuống, tôi thấy những người phục vụ ở đây quét cho vào được mấy bao tải, như quét lá khô. Còn dọc hai bên hành lang các tượng La Hán người ta nhét tiền vào tay tượng, trông rõ phản cảm. 

 

Đừng coi thường tiền lẻ, trong 3 tháng lễ hội chùa Hương năm 2014 đã gom được 1.200 bao tiền lẻ, tương đương với 20 tỷ đồng. Một số tiền không hề nhỏ. Qua đấy có thể thấy rõ ràng việc các đình, chùa đua nhau đặt hòm công đức chẳng khác gì một hình thức tận thu. Và tất nhiên, đã chạy theo lợi nhuận thì chùa chiền cũng biến dần thành chốn xô bồ như những cái chợ vậy.

 

Vào thăm các chùa từ Huế trở vào miền Nam tôi không thấy có hiện tượng rải tiền lẻ như ngoài Bắc, cũng không thấy các hòm công đức được đặt khắp nơi. Chỉ ở gian chính có đặt một cái chuông đồng để ai có lòng thì bỏ tiền nhang đèn vào đó, thế thôi, còn các nơi khác tuyệt không có hòm công đức. Vì thế, các chùa vẫn giữ được vẻ trang nghiêm, thanh tịnh.

 

Vì vậy, cùng với việc đưa ra quy định cấm việc đổi tiền lẻ, thì các chùa cũng cần chấn chỉnh lại việc đặt quá nhiều hòm công đức.