Đức Phật trước khi xuất gia, là thái tử với tên gọi là Tất Đạt Đa. Với tuệ nhãn và tâm từ, thái tử Tất Đạt Đa, từ bỏ cuộc sống gia đình, tìm kiếm một con đường chấm dứt khổ đau cho ngài và cho người khác. Cuối cùng, sau sáu năm tu tập, dưới gốc cây bồ đề, Đức Phật giác ngộ rằng, chánh niệm là con đường duy nhất để thực hiện giải thoát. Chánh niệm sẽ đưa thân tâm và hơi thở, trở về một mối. Có chánh niệm thì đời sống được soi sáng bởi cái nhìn chân thực (chánh kiến), suy tư chân thực (chánh tư duy), lời nói chân thực (chánh ngữ), hành động chân chính (chánh nghiệp), tu tập trên con đường chánh đạo (chánh tinh tiến) và thiền định giúp đạt mục đích giải thoát (chánh định).
 
Trong bốn mươi lăm năm, truyền bá đạo Pháp, Đức Phật lặp đi lặp lại, "Ta chỉ dạy khổ đau và sự chuyển hóa  khổ đau.". Khổ đau là phương tiện, Đức Phật sử dụng để giác ngộ và giải thoát.

Biển khổ là mênh mông, nhưng quay đầu lại, ai cũng có thể nhìn thấy bờ.
 
Với giáo lý Tứ Diệu Đế, Đức Phật chỉ dạy mọi người về sự tồn tại của đau khổ, nguyên nhân gây đau khổ, khả năng khôi phục lại hạnh phúc và tu tập bằng Bát Chánh Đạo để dẫn đến hạnh phúc.
 
Lời dạy của Đức Phật, được ghi chép lại dưới dạng Kinh, Luật Luận. Kể từ đó, hai ngàn sáu trăm năm đã trôi qua, bánh xe đạo pháp vẫn chuyển động không ngừng, dạy con người,  cách sống an lạc. Là con cháu của Phật để gìn giữ và truyền bá những lời dạy của Phật, chúng ta phải hiểu đúng những lời Phật dạy, để từ đó học đúng, hành trì đúng, truyền bá đúng những lời Phật dạy cho thế hệ con cháu của chúng ta.
 
Học Phật, đọc Kinh Phật đứng cứng nhắc từng câu chữ, bởi ‘‘Y kinh giải nghĩa tam thế Phật oan’’, nhưng cũng phải biết ‘‘Ly kinh nhất tự tức đồng ma thuyết’’. Đó là thái độ khôn ngoan của những người học Phật. Phải nương vào kinh, nhưng sử dụng kinh với tất cả sự thông minh và khôn khéo của mình thì mới không bị kẹt quá vào những câu những chữ trong kinh điển. Cần phải biết rằng giáo lý của Phật là một phương tiện để đi vào thực tại chứ không phải là để miêu tả thực tại, như ngón tay chỉ lên mặt trăng, chứ ngón tay không phải là mặt trăng.
 
Hiểu đúng lời dạy của Phật, từ đó học đúng, hành trì đúng lời dạy của Phật, thì cây Phật Pháp sẽ ngày càng nở hoa, đơm trái, tạo những cành lá sum suê, vững chãi.

Mùa Phật Đản, PL 2559; Hoàng Phước Đại - Đồng An