Với những mô tả vắn tắt như trên, có người cho rằng hoa hải đường được ưa chuộng ở miền Bắc và miền Trung (đặc biệt là ở Huế) hiện nay không phải là hoa hải đường được nhắc đến trong truyện Kiều, với dáng mảnh khảnh, lả lướt (cành tơ), bởi người Việt từ lâu đã có sự nhầm lẫn giữa hoa hải đường (Camellia amplexicaulis) và hoa trà mi, sơn trà (Camellia japonica).
 

Hoa Hải Đường
 

Thực ra hoa hải đường được ưa chuộng vào mùa xuân hiện nay không phải là sự nhầm lẫn của người Việt, mà đích thực đó là loài hải đường đã được nhắc đến trong 'Đại Nam nhất thống chí': "Hải đường phương Nam thì cây cao, lá to vừa dài vừa nhọn, hoặc sắc đỏ tươi, ruột có nhị, cánh to mà dày, lúc nở đẹp hơn hoa phù dung, nên tục gọi là "sen cạn"; so với hoa hải đường ở đất Thục thì đẹp hơn nhiều, tựa hồ phương Bắc không có giống hoa hải đường này, cho nên những lời trước thuật có khác. Còn như nói rằng ‘hoa đẹp lá tươi, mềm mại như xử nữ, hây say như Dương Phi say, yểu điệu như Tây Tử’ thực chưa hình dung hết được vẻ đẹp của hoa ấy...".

Qua những lời bàn trong 'Đại Nam nhất thống chí', rõ ràng đã có sự phân biệt giữa hai loại hải đường, đó là hải đường phương Bắc (Thục - Trung Hoa) và hải đường phương Nam (Việt Nam). Hải đường phương Nam này dù có chung tên gọi nhưng cũng không thể khẳng định nó liên quan đến loài hoa hải đường được nhắc đến trong truyện Kiều. Nếu Nguyễn Du từng đi sứ và tận mắt chứng kiến loài hoa hải đường của Trung Quốc, thì cũng không thể lấy "mẫu" loài hoa hải đường trong truyện Kiều để cho rằng người Việt hiện nay nhầm lẫn hoa hải đường với hoa trà mi. Bởi người Trung Quốc cũng phân biệt rõ hai loài là trà mi, sơn trà (Camellia japonica - 山茶花) và hải đường (Camellia amplexicaulis) dù nó cùng chi trà (Camellia). Với loài Camellia amplexicaulis, họ cũng gọi là hải đường trà hoa (海棠茶花),sơn trà hoa (山茶花), tứ lý hải đường trà (四季海棠茶), hay Việt Nam hồng bão hành trà (越南红抱茎茶).

Còn loài hoa hải đường (海棠花),danh pháp Malus spectabilis, hoa nhỏ, màu hồng, nở vào mùa xuân, được mô tả là mềm mại, mảnh khảnh trong văn học Trung Hoa, từ nụ đến hoa cũng có những nét giống với hoa hải đường lớn của Việt Nam hiện nay. Có thể vì vậy mà phần nào đã có chung tên gọi "hải đường" chăng?