Người Trung Quốc gọi hoa thiên lý là hoa dạ hương (夜香花), nhưng có điều nó khác với hoa dạ hương, hay dạ lý hương theo cách gọi của người Việt, bởi hoa thiên lý có danh pháp là Telosma cordata, trong khi hoa dạ lý hương có danh pháp là Cestrum noctrurnum. Hoa dạ hương (夜香花), dạ lan hương (夜兰香), dạ lai hương (夜来香)đều chỉ cho những loài hoa nở về đêm, nhưng đôi khi do nhầm lẫn về tên gọi, nên gây ra ngộ nhận rằng hoa dạ lý hương cũng có thể ăn được như hoa thiên lý. 

Cây hoa thiên lý của Việt Nam thuộc loài thân leo, lá hình tim, hoa từng chùm màu vàng xanh, hương lành toả ngát vào ban đêm và sáng sớm, ngửi vào sảng khoái tâm hồn. Thiên lý mọc ở những nơi núi rừng thưa, được người dân đem về trồng thành giàn, vừa tạo cảnh đẹp cho vườn nhà, vừa tạo bóng mát. Vì hoa rất thơm nên thường được hái để dâng cúng trời Phật, ông bà tổ tiên. Đối với người Việt, màu của loài hoa này đã trở thành màu thẩm mỹ đặc trưng, được định danh là “màu thiên lý”.
 

 

Hoa thiên lý mang nét duyên thầm kín của tự nhiên, hẳn phải có điều gì đó bí ẩn kiến tạo nên một màu hoa khéo hoà cùng màu lá như thế. Đến cả loài bọ ngựa cũng thích thú hoà sắc ẩn mình vào màu hoa ấy. Đủ thấy thiên lý cũng biết thử thách những cái nhìn hờ hững, thoáng qua… Một số người chỉ xem hoa thiên lý như một thứ rau ăn, mà không biết trong bao nhiêu loài hoa đẹp còn có hoa thiên lý. Nếu nhìn bằng đôi mắt từ bi, đến như tro bùn còn tinh sạch, thì với một loài thơm của đất trời, vớt gió hương đầy tay, ai bảo niềm cảm xúc không ngập tràn thanh nhã.

Cứ nhớ đến hình ảnh vị sư già bái Phật, thỉnh đĩa hoa thiên lý xuống như thủ thỉ, chuyện trò, mới hay sự giao tiếp với hoa cũng thuỷ chung và tinh tế. Hoa là pháp, pháp là hoa, pháp bất trược địa, thì hoa kia dù héo cũng chẳng thể bỏ bừa không kính. 

Khách đến thăm chùa không hẹn trước, người sống bên hoa chẳng biết mùa, chỉ thấy khách về hương đẫm áo, mỗi ngày dạo núi mỗi ngày hoa…

(Viết tặng những người yêu hoa)