Ai cũng biết, âm lịch đối với cuộc sống dân tộc chúng ta nó rất quan trọng, nhất là ở ý nghĩa  thờ cúng Tổ Tiên, giỗ chạp,và nghi lễ tang ma .v.v, các ngày lễ kỷ niệm Anh Hùng Dân Tộc cũng đều tính vào âm lịch. Riệng Phật giáo thì điều đó càng ý nghĩa hơn khi ngày Đản Sanh đức Tứ Phụ cũng tính từ âm lịch và các ngày lễ khác trong năm.

Do đó, âm mưu đạp đổ ngày Tết Ta cũng có nghĩa là triệt tiêu tất cả những gì thuộc về dân tộc tính, trong đó có Phật giáo.

Nhiều lúc những ý kiến đó tạo thành cơn sốt thật sự và tạo ra mối quan tâm của nhiều giới. Tứ đó công việc mổ xẻ Tết Tây và Tết Ta cũng đi vào nhiều chi tiết, yếu tố liên đới, có đôi khi quá trớn. Nhưng đáng chú ý qua những lần mổ xẻ ấy các mũi nhọn dao kéo đều chĩa vào cơ thể, nền móng của Tết Ta một cách không ngần ngại.

Đôi khi, những ý kiến đó thường mang danh nghĩa vì lợi ích dân tộc trước đà tăng trưởng nhiều mặt của thế giới, bất chấp có so sánh khập khiễng và vấp phải  phản kháng dữ dội từ phía ngược lại, tức là những người  luôn ưu tư và gìn giữ  những gì thuộc về tinh túy dân tộc mà trải qua mấy ngàn năm cha ông chúng ta mới gầy dựng và ổn định được.

Dường như trong mắt người ta, Tết Ta vẫn là một cái tết thiếu căn bản khoa học không gian lẫn thời gian cho nên đất nước còn chậm phát triển, muốn  làm được những điều đó, đất nước cần nên xóa bỏ những gì bị cho là lực cản bước phát triền đó, dù đó là truyền thống, nền móng của văn hóa dân tộc mà ngày Tết Ta là một điển hình?

Nghĩ mà thương ông bà tổ tiên chúng ta biết bao khi đã định nghĩa được hai từ Tết Tây-Tết Ta rất gần gũi mà cũng rất rõ nét để phân biệt được cái gì thuộc về truyền thông dân tộc và cái gì thuộc về của người ta. Ngay như ngày tháng từ cửa miệng người dân Việt cũng đều xác lập được sư phân biệt này, thí dụ nói ngày dương lịch là hai tây. Ba tây. Mười lăm, hai mưoi lăm tây.vv… còn âm lịch thì hai ta, ba ta, mười lăm an nam. Hai mưoi lăm an nam v.v rất thú vị.

Những cách gọi đó hẳn nó xuất phát từ khi thực dân phương tây đặt gót giày xâm lược và đô hộ đất nước này. Khi đó những truyền thống dân tộc đều bị chao đảo, bị đặt dưới sự quan tâm-xét lại của giới “Tây học”cho vừa lòng ông chủ mới. Nhưng một mặt khác, người  dân đất nước này không phài vì thế mà đóng kín cửa một cách cực đoan, vẫn chọn lọc và bổ sung cho mình những  bước tiến cần thiết mà không đánh mất giá trị bản sắc dân tộc. Thí dụ chấp nhận chữ la tinh (do nhiều công trình bổ sung và tổng hợp)  làm chữ quốc ngữ mà vẫn khộng quên nguồn cội  chữ viết của mình (chữ Nôm) và gọi đó là chữ An Nam.vv…

Nhưng rõ ràng ranh giới giữa Tây và Ta đã được xác lập. Trải qua biết bao thăng trầm thế cuộc, đất nước này vẫn đứng vững và hiên ngang mang trên mình một dáng đứng bốn ngàn năm văn hiến, và nếu nhận xét này không phiếm diện, thì nó được tiêu biểu, thể hiện với  bạn bè năm châu bằng một cái Tết Ta hiện hữu hằng năm. Bảo vệ ngày Tết Ta không phải là một việc làm lỗi thời hay cố chấp xưa-cũ, mà đó là bảo vệ nét văn hóa truyền thống riêng biệt của dân tộc. Điều này GS Nguyễn Minh Thuyết có nói “Sự đa dạng văn hóa bao giờ cũng nhận được sự ủng hộ từ Liên Hiệp Quốc”.

Thế thì đem cái Tết Ta tiêu biểu của văn hóa dân tộc như thế ra đánh đố, so sánh lợi -hại, được-mất với cái  Tết Tây, dù với bất cứ lý do nào, liệu có phài chúng ta đem mặc cả  vốn liếng cuối cùng của gia sản dân tộc chăng?

Tuy nhiên, một điều hết sức đáng mừng là trong mỗi lần mổ xẻ-so sánh nhu vậy, hầu hết các ý kiến đều đứng về phía Tết Ta. Có rất nhiều  lý do nhưng nhiều nhất vẫn mang nặng tính dân tộc, tình gia đình và nghĩa thủy chung. Nó là sức mạnh khiến những ai xa xứ, dù tốn kém như thế nào và công việc làm ăn ra sao cũng về để sum họp gia đình. Nó khác rất xa cái lý do nhạt nhẽo và rất buồn cười cho rằng anh công nhân treo bảng hiệuChúc Mừng Năm Mới (Tết Tây) phải leo lên thay xuống hai lần chỉ trong một tháng (lại treo lên với Tết Ta)!

Vì vậy, không ngạc nhiên chút nào khi phần lớn các ý kiến  bảo vệ Tết Ta lại chính là giới trẻ thanh niên – những chủ nhân tương lai của đất nước ngày mai; kế đó là  thành phần du học sinh xa xứ và kiều bào sống xa tổ quốc. Vào  kênh 14 (Vlog) xem vide clip của bạn trẻ Võ Minh Khuê (sinh năm 1982) trả lời năm luận điểm để bảo vệ ngày Tết Ta rất đáng lưu tâm.

Ngày Tết Ta khác hẳn ngày Tết Tây chỉ có nghỉ ngơi và du lịch, còn ngày Tết Ta là ngày tết của tâm linh, của sự đoàn tụ gia đình, tưởng nhờ tổ tiên và thăm viếng lẫn nhau, tạo thêm giềng mối nghĩa tình thêm xa rộng. Một yếu tố khác góp phần rất lớn cho ngày Tết Ta chính là điều kiện phong thủy, thời tiết và lúc nông nhàn. Chính những yếu tố này tạo ra các lễ hội mùa xuân không nơi nơi nào có được như ở đất nước ta. Vì vậy nếu viện vào lý do nào đó để kịp đà phát triển  kinh tế thế giới mà gộp chung vào ngày Tết Tây thì  vô cùng phản logic, phản tự nhiên.

“Chỉ một lý do này cũng khiến người Việt không bao giờ bỏ Tết Nguyên Đán, đó là tình người, là tâm linh. Trong thế giới hội nhập, hàng triêu người Việt tỏa ra bốn phương trời. Tết là dịp để người ta trở về dưới mái ấm gia đình, gặp lại ông bà, bố mẹ, anh em họ hàng, bè bạn, nối lại sợi dây của mối tình máu mủ, quê hương…

Chính mỗi dịp tết như vậy mà tình người Việt kéo dài ra, bất tận. Với phần lớn người Việt, cái tết tây chỉ là một tờ lịch đầu tiên của cuốn lịch. Ngày 1 tháng Giêng dương lịch chỉ đơn thuần là cái mốc thời gian, cũng trôi qua vô hồn.

Làm giàu là cần nhưng suy cho cùng, giàu để làm gì? Dù có tới 36 tấn vàng thì vua Ngô khi chết cũng không mang đi được. Có gì trong cuộc sống đầm ấm an lành trong tình người. May mà chúng ta chưa mất cái gia tài quý giá ấy. Biết đâu, đó lại là vốn quý nhất mà nhân loại nhận ra trong hội nhập?”(Hà Văn Thùy-vanchuongviet.org).

Có lẽ những ai còn  mơ tưởng “sự chuẩn xác, văn minh tiến bộ” của phương Tây cũng nên đọc lại chi tiết này: Đầu xuân Nhâm Ngọ (2002) tại Hà Nội có diễn ra hội thảo về Tết Nguyên Đán, GS Trần Quốc Vượng nhấn mạnh về cái gọi là tính chuẩn xác của Tây lịch  rằng ‘thời đại chúng ta hiện đang sống là thời đại của thuyết tương đối của nhà bác học lừng danh Albert Einstein (1879-1955)”và GS còn kể lại  khi còn sinh thời và đang trong  thời kỳ chiến tranh khốc liệt, có vài ý kiến đề nghị cụ Hồ Chi` Minh bỏ hẳn âm lịch . Cụ nói ngắn gọn rằng “Như thế ta bỏ luôn Tết Nguyên Đán sao ?”. Và GS  khẳng định “Ngày nay chúng ta còn được ăn tết Nguyên Đán-tết Dân Tộc là nhờ Bác”.( Nguồn: ghi lại từ Đài TNVN).

Dương Kinh Thành