Biết kìm chế cơn giận

Sân có nghĩa là nóng giận bộc phát ra bên ngoài khi ta không hài lòng hay bất bình về một điều gì đó. Sân được biểu lộ qua những trạng thái như đỏ mặt tía tai, bực tức, la hét, xỉa xói, nguyền rủa, chửi mắng, đánh đập, thậm chí có thể giết người khi không làm chủ được bản thân. Song song với sân là hận, có nghĩa là hờn, là dỗi, còn gọi là oán hờn, bức rức, khó chịu trong tâm. Theo từ Hán Việt, ta gọi chung là “sân hận”, một trạng thái của tâm được thể hiện ra bên ngoài gọi là sân, âm ỉ sôi sục bên trong gọi là hận.
 

 
 

Giận là một cảm xúc mạnh không gì tốt đẹp đối gây hại đến người hay một việc nào đó. Có những cái giận ta cho là chính đáng, như khi mình thấy người lành bị ức hiếp, con cái hư hỏng, hay người thân bị đe dọa. Những lúc đó nỗi bực tức nóng lên, mình muốn ra tay cứu vớt kẻ yếu, hoặc vì mủi lòng, muốn động viên, an ủi.

 

Tuy nhiên, khi phân tích sự nóng giận của con người, các nhà tâm lý học cho biết, ta hay nổi giận khi người chung quanh làm những điều trái ý, nghịch lòng, không như mong muốn. Như khi người chồng đi làm về vừa mệt, vừa đói, nghĩ rằng bà xã đã chuẩn bị cơm nhưng lại không thấy gì nên bực tức mà nổi trận lôi đình.

 

Chúng ta nên nhớ rằng, nếu nhà đang cháy thì việc trước tiên là phải tìm cách chữa cháy căn nhà chứ không phải đuổi theo để bắt người đốt nhà. Nhà đang cháy mà ta không lo chữa cháy, người như thế vô tình làm hại chính mình, làm cho căn nhà cháy rụi nhanh hơn trước khi bắt được người đốt nhà. Chúng ta phải nhanh chóng dập tắt lửa trước đã, để nó không cháy lan sang nhà khác.

 

Người nóng giận trước tiên chưa hại được ai đã tự hại chính mình, nên hiện ra tướng dữ, mặt mày bặm trợn, đôi mắt đỏ ngầu, nói năng hằn học làm mọi người khiếp sợ. Bản thân người nóng giận cảm thấy luôn bực tức, ray rứt, khó chịu trong lòng. Vậy mà có người lại nói: “Tôi giận bà đó suốt đời, suốt kiếp không quên”. Sống mà suốt đời ôm hận như vậy, thì thử hỏi sao lại không bị già trước tuổi. Cũng vì giận nên mặt mày lúc nào cũng nhăn nhăn, nhó nhó, nên lấy gương soi tự mình còn thấy sợ chính mình. Có người vì không chuyển hóa nổi cơn giận nên thành ra đánh đập, chửi bới vợ con một cách tàn nhẫn, khiến gia đình bất hòa, xào xáo như ngục tù.

 

Cũng như khi ta đang tức giận một ai đó, ta sẽ nói lời hằn học, ta sẽ mất tự chủ giống như ta đang châm dầu vào lửa. Ta phải quán xét cơn giận của mình, tại sao mình giận? Khi ta đang giận hay bực tức một ai đó mà nói năng hoặc hành động thì chỉ gây thêm đổ vỡ và dẫn đến ân oán hận thù. Chính vì thế, mỗi ngày ta hãy thường xuyên quán chiếu, suy niệm soi rọi lại những tâm ý, lời nói và hành vi của mình để không làm tổn hại cho ai.