Con người hay quên mất chính mình

Phật dạy trong mỗi người chúng ta đều có phần tâm linh sáng suốt, nương nơi mắt thì thấy biết không lầm lẫn, sự vật như thế nào thì biết rõ như thế đó; tai-mũi-lưỡi-thân-ý cũng lại như thế. Thời gian qua, các nhà ngoại cảm đã giúp tìm hài cốt liệt sĩ hy sinh trong các cuộc chiến tranh giúp người sống tìm được người chết bị mất tích, Phật giáo Việt Nam kết hợp với chính quyền các cấp đã tổ chức nhiều đại lễ cầu siêu cho các hương linh, góp phần làm vơi đi nỗi đau mất mát của người còn sống, an ủi, hóa giải cho những người đã khuất.

 

Không một người nào khi đang còn sống trên thế gian này mà lại không có những mối liên hệ mật thiết giữa mình với thế giới xung quanh. Cuộc sống mỗi con người luôn có tâm linh sáng suốt nhưng vì ta bị gió nghiệp cuốn trôi nên chạy theo tiền tài, sắc đẹp, danh vọng, ăn ngon, mặc đẹp, ngủ nhiều mà đánh mất chính mình. Sự hoảng sợ, nỗi lo âu mất mát và sợ chết là một trong những căn bệnh tâm lý khó chữa nhất của con người, là nguồn gốc của sự chấp ngã cho thân tâm này là thiệt có “cái ta”.

 

Thế nhưng, nếu chúng ta chỉ dừng lại ở đời sống phàm tục mà không hề biết tới đời sống tâm linh, không thừa nhận có tái sinh - luân hồi - sống chết thì chính điều ấy đã cản trở mọi người đi tới con đường bình yên, hạnh phúc theo lời Phật dạy. Lành thay cho chúng ta, đất nước Việt Nam đã chấp nhận mở mang, phát triển sinh hoạt tâm linh trên quy mô toàn xã hội.

 

Nhiều người đã thừa nhận một cách có hiểu biết và nhìn nhận sáng suốt về học thuyết luân hồi tái sinh của đạo Phật, có niềm tin sâu sắc đối với nhân quả. Thừa nhận có hiện tượng tái sinh - luân hồi - sinh tử nghĩa là thừa nhận chết không phải là hết, chết chỉ là thay hình đổi dạng để có đời sống kế tiếp tốt hay xấu do nhân đã tạo trong hiện tại. Học thuyết tái sinh đã cho thấy sự thừa nhận chính thống về sự tồn tại của đời sống tâm linh, muốn sống tốt và bình an, hạnh phúc trong hiện tại và mai sau ta phải dứt ác làm lành để được sống yêu thương và hiểu biết bằng tình người trong cuộc sống.

Nếu không có tâm linh thì không có đời sống con người trong hiện tại, khoa học hiện đại thường chia đời sống con người và xã hội thành hai lĩnh vực là đời sống vật chất và đời sống tinh thần. Chúng ta cần phải biết rằng, giáo dục Phật học chính là nền tảng giúp con người thấu rõ sức mạnh tâm linh đang hiện hữu nơi thân mỗi người.

 

Hiện tại, ở miền Bắc đất nước Việt Nam có đến 4 nhục thân của các thiền sư tu hành theo đạo Phật đã tự tại ra đi với tư thế ngồi kiết già gần cả ngàn năm mà thân xác vẫn còn nguyên vẹn. Tại chùa Phật Tích và chùa Tiêu mỗi chùa có 1 nhục thân, riêng chùa Đậu có đến 2 nhục thân của thiền sư. Nhục thân của 4 vị đều đã được khoa học khám nghiệm và xác nhận không có chất ướp xác.

 

Tại miền Nam, năm 1963, Hòa thượng Thích Quảng Đức đã để lại trái tim bất diệt sau khi ngồi tự thiêu ở tư thế kiết già để nguyện cầu cho nhân loại sống yêu thương lẫn nhau bằng trái tim hiểu biết. Sư ông chúng tôi đã chứng kiến và thấy trái tim bất diệt đó sau khi đã được các nhà khoa học cho thiêu lại trên 4000 độ mà vẫn y nguyên.

 

Sự tồn tại phần tâm linh của con người ngay nơi thân vật chất này là một sự thật, nhưng vì chúng ta bị gió nghiệp thức cuốn trôi nên dính mắc vào tiền tài, sắc đẹp, danh vọng, ăn uống, ngủ nghỉ thoải mái mà không nhận ra phần tâm linh nơi mỗi người.

 

Chúng ta được sinh ra và lớn lên trong một ngôi nhà, ai cũng ao ước có căn nhà đẹp, kiên cố và vững chắc. Ngôi nhà tâm linh không như ngôi nhà bình thường nên ta không thể dùng mắt để thấy hay dùng tay mà sờ mó được. Ngôi nhà này không được xây dựng bởi vật chất mà bằng chính tuệ giác và sự tu tập qua sự nghiệm xét, quán chiếu bởi sự thanh tịnh, sáng suốt của chính mình.

 

Sống ở đời chúng ta có thể nghèo tiền, nghèo bạc chớ đừng nghèo đói về đời sống tâm linh đang tiềm ẩn ngay nơi thân vật chất này. Ai nghèo đói về tâm linh thì người ấy đã đánh mất chất liệu của yêu thương bằng trái tim hiểu biết, nên khó bao giờ có được tấm lòng từ bi rộng lớn để thương yêu bình đẳng tất cả chúng sinh.

 

Không riêng gì con người Việt Nam chúng ta mà mọi người trên thế giới đều cần có một ngôi nhà tâm linh vì nó là món ăn tinh thần không thể thiếu trong đời sống nhân loại, nó là chỗ cho ta quay về nương tựa sau những cơn sóng gió của cuộc đời. Chính vì vậy, Phật dạy: “Hãy tự mình thắp đuốc lên mà đi, thắp lên với chính pháp”.

 

Chúng ta xây dựng ngôi nhà thế tục bằng cây, xi măng, gạch, đá, sắt, thép nhưng chất liệu giúp ta xây dựng vững chắc nền móng căn nhà tâm linh là giới - định - tuệ và từ-bi-hỷ-xả. Đối với người tại gia Phật dạy giữ gìn 5 giới và tu 10 điều thiện. Thọ trì 5 giới và tu 10 điều thiện là một trong những phương thức tạo nên đời sống bình yên, hạnh phúc trong hiện tại và mai sau.

 

 

Vậy chúng ta giữ giới chính là để xây dựng một cuộc sống an vui, hạnh phúc từ thể chất đến tinh thần chớ không phải vì ta bi quan, yếm thế, chán đời. Những chất liệu này còn vững chắc, bền bỉ và lâu dài hơn cả bê tông, cốt sắt.

 

Không sát sinh, hại vật mà ta còn hay phóng sinh mở rộng tấm lòng từ-bi-hỷ-xả. Đó là người có lòng nhân ái bởi giết hại là nhân gây ân oán, thù hằn không có ngày thôi dứt. Người giết người, người giết vật, vật giết người thành một cái vòng lẩn quẩn, từ đó chiến tranh không bao giờ chấm dứt. Con người vì nuôi thân mình nên đã sát sinh hại vật, một số người còn nói “vật dưỡng nhơn”, tức loài vật là do trời tạo ra để nuôi dưỡng con người và cúng tế thần linh.

 

Ai theo truyền thuyết này sẽ cám ơn ông trời và vô tình khiến tâm giết hại càng chồng chất thêm mà dẫn đến giết người khi không làm chủ bản thân. Phật vì lòng từ bi thương xót nên cấm người xuất gia không được giết hại, người tại gia thì tùy hoàn cảnh mà cố gắng giữ giới sát sinh bằng ba cách: Không trực tiếp giết hại, không xúi bảo kẻ khác giết hại và không vui vẻ đồng tình khi thấy người khác giết hại.

 

Người phật tử hãy nên mua thịt cá đã làm sẵn hoặc nấu chín để không gieo thêm ân oán, thù hằn. Từ bi hơn nữa, ta hãy phát tâm ăn chay mỗi tháng tùy theo khả năng hay ăn chay trường để tránh việc chúng sinh bị giết hại. 

 

Người trộm cướp luôn bất an, lo sợ bị truy tố trước pháp luật và chính lòng họ cũng thường bị ray rức, ân hận khi làm các việc xấu ác. Họ vì không có công ăn việc làm sinh sống, vì lỡ si mê nghiện ngập, vì không có tiền nên mới phải làm liều.

 

Trái lại, người muốn ít biết đủ, biết nuôi mạng sống chân chính bằng mồ hôi, sức lực của mình thì không bao giờ phải lo sợ như thế. Không gian tham trộm cướp tức là ta sống một đời đạo đức, thánh thiện nên được mọi người mến thương, thích gần gũi.

 

Người xuất gia thì không dâm dục, người tại gia thì không tà dâm, như vậy sẽ đảm bảo hạnh phúc cho mình và người. Trong một gia đình nếu vợ chồng sống hòa thuận và luôn tin yêu, chồng giữ đúng bổn phận làm chồng, vợ biết lo tròn bổn phận làm vợ, không đứng núi này trông núi nọ và chung lo xây dựng gia đình thì đó chính là một gia đình hạnh phúc.

 

Không nói dối giúp ta rèn được đức tính thành tín, chân thật. Người chân thật và thành tín luôn được mọi người tín nhiệm, tin tưởng. Không nói dối hại người thì ta ở đâu cũng được người thương mến. Dĩ nhiên, trong công việc giao tiếp hằng ngày ai cũng muốn được tín nhiệm, tin tưởng vì đó là yếu tố thành công trên đường đời.

 

Không uống rượu hay dùng các chất độc hại như xì ke, ma túy là những chất liệu tinh khiết giúp chúng ta không rơi vào si mê, cuồng tín. Vì người say sưa luôn tự hạ thấp phẩm cách của mình mà vướng vào nạn bạo hành gia đình và vòng xoáy của tệ nạn xã hội. Hơn nữa, theo y học, rượu làm tinh thần con người ngày càng bị tê liệt bởi các chứng bệnh thần kinh, dẫn đến điên loạn, bị tai biến, đột quỵ và rất nhiều bệnh khác.

 

Ta sống giữ được 5 giới trên sẽ giúp cho thân tâm trong sạch, hay nói cách khác là kiểm soát được hành động hằng ngày của mình. Chính vì thế, giới là nguồn an vui, hạnh phúc của nhân loại, là tài sản quý báu của con người. Ai gìn giữ được trọn vẹn sẽ giúp chính mình xây dựng tốt ngôi nhà tâm linh bền vững và lâu dài.

 

Vậy tại sao chúng ta không noi theo gương hạnh của đức Phật mà xây dựng tường vách vững bền cho ngôi nhà tâm linh bằng những sinh hoạt thiết thực là chia vui sớt khổ và tu hạnh lắng nghe theo tinh thần của Bồ-tát Quán Thế Âm? Khi tâm ta thanh tịnh, lặng lẽ, sáng trong thì cuộc sống sẽ bình an, hạnh phúc. Chúng ta sẽ có tuệ giác tâm linh dẫn đường để vượt qua những chướng duyên, nghịch cảnh mà vươn lên vượt qua cạm bẫy cuộc đời.

 

Muốn tránh bị nhân quả xấu không gì khác hơn ta phải biết tu tâm dưỡng tính để chuyển hóa nỗi khổ, niềm đau mà vươn lên vượt qua số phận tối tăm, làm mới lại chính mình. Ta không thể cầu xin Phật, Bồ tát giúp cho ta mà chính mình phải biết đóng góp, dấn thân và buông xả. Nếu muốn Phật tâm hiển lộ thì bắt buộc người đó phải sống tỉnh thức, biết tự chủ, từ bỏ lòng tham lam, sự sân giận, tính si mê để có nhận thức sáng suốt; phải biết đâu là chân thật, đâu là giả dối.

 

Sự hiểu biết chân chính rất quan trọng, nhưng muốn nhận thức đúng đắn chúng ta phải biết thực hành phước-huệ song tu ngay trong đời sống hằng ngày. Làm phước là giúp đỡ vật chất hay giảng dạy chính pháp để khuyên mọi người tin sâu nhân quả, biết buông xả phiền não tham-sân-si. Tu huệ là biết quán chiếu, soi sáng lại chính mình nên biết được thật-giả phân minh của thân tâm và hoàn cảnh; nhờ vậy mới biết cách buông xả những tham lam, sân giận, si mê mà thể nhập Phật tính sáng suốt nương nơi thân với mắt-tai-mũi-lưỡi-thân-ý.

 

Khi nói đến tâm linh người ta thường nghĩ đến cái gì huyền bí, xa xôi ở phương trời nào đó. Thật ra, nói đến tâm linh là nói đến nhân cách sống và đạo đức của một con người cùng với sự dấn thân đóng góp và phục vụ. Đó chính là sự biểu hiện của một người qua ý nghĩ, lời nói, hành động; là chính những hành động sống lương thiện, hay giúp người, cứu vật có tác động đến mối quan hệ giữa người này với người khác, đến môi trường xã hội hoặc thiên nhiên, cuộc sống.

 

Tuy nhiên, nói như vậy cũng chưa thật đầy đủ, bên cạnh đó còn phải đòi hỏi con người phải có kiến thức hiểu biết chân chính. Mọi sự ngu dốt cũng mang lại nhiều tai hại, muốn tránh những điều xấu xa, tội lỗi chúng ta phải có hiểu biết đúng đắn dựa trên nền tảng nhân quả. Chúng ta hiểu biết đời sống không phải là độc lập, riêng lẻ mà là sự nương dựa vào nhau trong mối tương quan chằng chịt; cái này sống thì cái kia sống, cái này chết thì cái kia chết; cái này chết để cái kia sống và cái này sống thì cái kia chết. Đó cũng là sự nương tựa vào nhau theo nguyên lý nhân duyên trùng trùng duyên khởi.