Có một hành giả phát tâm tuyệt dục, thực hành khổ hạnh. Ông chuẩn bị rời quê nhà để lên một ngọn núi cao quyết tâm tìm chân lý. Khi đi, ông chỉ đem theo một tấm vải làm y phục, và một mình tiến sâu vào núi.

Lên đến núi, bỗng dưng ông ta nghĩ, mình cần thêm một tấm vải nữa để thay đổi. Thế là ông xuống núi để xin thêm tấm vải.

Khi đem vải về núi, bỗng nhiên ông phát hiện ra nơi mình tọa thiền có hai con chuột, chúng thường đến cắn phá y phục. Vì không sát sanh hại vật, ông bèn xuống núi xin một chú mèo nhỏ về nuôi để đuổi chuột.

Khi đã có mèo, ông lại nghĩ, ta không thể để cho mèo ăn trái cây và hoa quả như mình được. Nghĩ vậy, ông xuống núi xin một con bò mang về, để mèo kia có sữa uống.

Sau một thời gian, ông ta cảm thấy tốn rất nhiều thời gian để chăm sóc những con vật ấy nên quyết định xuống núi để tìm người giúp đỡ. Ông gặp một người sống lang thang và đưa về núi để nuôi các con vật đó.

Người lang thang ấy sống trên núi được một thời gian, cũng cảm thấy buồn chán nên cần một người bạn đời. Thế là sau đó, người lang thang cũng có vợ và sinh ra vài đứa con.

Lúc này, trên ngọn núi kia không chỉ có hành giả, mà còn có cả gia đình của kẻ lang thang ấy. Câu chuyện cứ tiếp tục…, và chúng ta có thể đoán được dần dần trên núi ấy bỗng trở thành một thôn xóm.

Theo Nghệ thuật sống. 

Bài học đạo lý: 

Vị hành giả trong câu chuyện đã phát tâm lìa xa những rối rắm của đời thường, quyết lên núi tìm nơi ẩn dật để chuyên tâm thiền định. Nhưng chỉ vì… thiếu một mảnh vải làm y phục mà đã biến núi rừng cô tịch thành một xóm thôn ồn ào, và tất nhiên việc chuyên tâm thiền định để thành tựu đại giải thoát của vị hành giả kia cũng bị dở dang.

Mới hay, cái này có thì cái kia có, một duyên sinh thì kéo theo muôn vạn duyên khác đều sinh. Vị hành giả muốn tránh duyên mà lại gieo duyên, nên vòng “sinh sự-sự sinh” lẩn quẩn kéo dài đến vô cùng tận. Sợi dây ràng buộc sẽ ngày càng dài thêm và siết chặt tất cả những ai chưa thực sự muốn ít và biết đủ.

Trong cuộc sống, cái chúng ta thực sự cần vốn không nhiều nhưng cái chúng ta nghĩ sẽ cần thì vô hạn. Vì toan tính cho những dự hướng ở tương lai (những điều không mấy cần thiết trong hiện tại) và để thỏa mãn nhu cầu tích lũy cùng các xu hướng thời trang nên con người hiện đại phải làm việc cật lực, bị cuốn vào nhịp sống hối hả không dừng lại được.

Các hành giả ngày nay cũng khó tránh khỏi vòng xoáy của nhịp sống hiện đại, nhất là những hành giả trẻ. Vì thế, phải quán chiếu sâu sắc vào những gì chúng ta nghĩ là đang cần để xem đó có phải là điều thực sự cần thiết hay không? Và điều ấy ảnh hưởng thế nào đến sự nghiệp của những người dấn thân thoát tục? Được như vậy thì chúng ta mới có thể sống thanh thản, thảnh thơi để hướng đến và thành tựu mục tiêu giải thoát.