Hoa thược dược (dahlia) mà hiện nay mọi người quen gọi không phải là hoa thược dược theo cách gọi của người Việt xưa. Sách “Cúng Phật thập khoa” có viết: “Mẫu đơn, thược dược là loài hoa quý được ưa thích” (Mẫu đơn, thược dược chân kham tiện). Trong tác phẩm “Cung oán ngâm khúc”, Nguyễn Gia Thiều (1741-1798) cũng viết: “Chồi thược dược mơ mòng thụy vũ/ Đóa hải đường thức ngủ xuân tiêu”… 

Một số người cho rằng, hoa thược dược có nguồn gốc từ Mexico được đưa vào Tây Ban Nha năm 1789, lan ra Châu Âu, qua Pháp rồi vào Việt Nam (không rõ từ năm nào).

Tra từ “芍药花”(hoa thược dược) trên công cụ tìm kiếm Google, thì cho ra hình ảnh gần với hoa mẫu đơn (牡丹花), hoặc trùng với hoa mẫu đơn, do loài hoa này có rất nhiều loại và màu sắc khác nhau, lại được xếp vào chi mẫu đơn (paeonia). Thế nên ngay cả với người Trung Quốc hoa mẫu đơn và hoa thược dược không phải khi nào cũng có sự phân biệt rõ ràng. Có một điểm thú vị là khi tra từ “芍药花”hay từ (牡丹花), thì cũng xuất hiện cả hình ảnh hoa thược dược (dahlia). 
 

 

Có thể hoa thược dược (dahlia) có những đặc điểm gần giống với hoa thược dược của người Trung Quốc, nên khi được du nhập vào, họ không cần nghĩ ra một cái tên mới để đặt cho loài dahlia này mà chỉ cần dùng tên “芍药花” và gắn thêm xuất xứ (vùng) vào là đủ. Chẳng hạn để chỉ loài dahlia, thì người Trung Quốc gọi là hoa thược dược châu Âu “欧洲的芍药花”. 

Người Việt từ lâu cũng gọi loài dahlia là hoa thược dược. Đây không phải là sự nhầm lẫn. Chỉ có điều, khi nói đến hoa thược dược (dahlia), chúng ta nên ghi rõ xuất xứ như người Trung Quốc, bởi nếu chỉ nói trong lĩnh vực trồng và thưởng hoa, thì không có gì đáng bàn, nhưng nếu nhầm lẫn với các vị thuốc trong đông y thì có thể sẽ xảy ra điều đáng tiếc, vì dược tính của hai loài này khác hẳn nhau.

Việt Nam còn rất nhiều không gian hội tụ cho các loài hoa đến từ tứ xứ. Dù hoa thược dược (paeonia) và hoa thược dược (dahlia) khác nhau như thế nào, thì cũng điểm tô thêm hương sắc cho mùa Xuân, và hình ảnh hoa thược dược ngủ mơ màng trong mưa xuân vẫn là một hình ảnh tuyệt đẹp…

(Viết tặng những người yêu hoa)